Manuel Baltar
afirmou que o Observatorio “acada neste informe o máis amplo mapa de
especialización económica das provincias, con datos de 13 sectores de
actividade que teñen presenza nas 12 comarcas ourensás”; e destacou o peso de
sectores como primario, público, comercio, transporte ou hostalería”, así como
a importancia que terá, no horizonte de 2020, “á evolución do emprego
tecnolóxico na provincia de Ourense”
O informe
do Observatorio subliña precisamente ao Comercio como “motor das economías
transfronteirizas”, situando o núcleo da industria da Automoción en Ourense e
Valdeorras, e do sector Madeira e Mobles en Terras de Celanova, Carballiño e
Valdeorras. Asemade, os índices de especialización máis elevados do sector
Primario están en Caldelas, Trives e A Limia, mentres que a industria
extractiva ten protagonismo único en Valdeorras, onde move a cuarta parte do
emprego.
Desagregación inédita
Por
primeira vez na análise e na interpretación estatística da provincia de
Ourense, o Observatorio Económico Ourensán consegue identificar a posición e o
protagonismo local que teñen trece sectores básicos da economía. Logra unha
inédita desagregación comarcal que cuadruplica os niveis de estudo habituais
-un máximo de tres sectores- dos traballos académicos ou de divulgación sobre a
especialización sectorial dos territorios.
A primeira
conclusión que extrae o Observatorio é que os trece sectores analizados teñen
presenza en cada unha das doce comarcas ourensás, agás a industria extractiva
en Terra de Caldelas e a fabricación de materiais de transporte (automoción) e
grandes reparacións industriais en Terra de Trives.
Como
segunda conclusión, a especialización económica e laboral da provincia de
Ourense está plenamente baseada en sete sectores ou grupos de profesións, que
son por orde decrecente os seguintes: o emprego público (inclúe o ensino, a
sanidade, outros servizos e os postos xerados polas administracións); o
comercio; a suma do transporte e da hostalería (comparten epígrafe
estatístico); o sector primario; a construción; a industria extractiva; e o
grupo das actividades de información, finanzas e servizos inmobiliarios e
profesionais.
É dicir,
entre os sectores analizados os que achegan un menor grao de especialización
económica son a metalurxia e os produtos metálicos, eléctricos, electroquímicos
e maquinaria; o grupo da madeira, mobles e papel; a fabricación de materiais de
transporte e grandes reparacións industriais; a industria agroalimentaria; o
resto da industria; e a enerxía, subministro de auga e xestión de residuos.
Ningunha destas actividades figura entre as tres máis representativas de cada
unha das comarcas de Ourense.
O comercio
continúa a ser o primeiro motor das economías transfronteirizas, cunha
excepción, a da Baixa Limia, polo desprazamento do núcleo desta actividade cara
a comarca da que ten unha notable dependencia, Terras de Celanova. Deste xeito,
os maiores índices de concentración do sector do comercio danse en Verín,
Terras de Celanova e A Limia, aínda que con amplas diferenzas entre eles: en
Verín impulsa o 29,9 % de todo o emprego comarcal, en Terras de Celanova o 20,1
% e na Limia o 19,9 %.
Ao ver
desprazado o efecto transfronteirizo das actividades comerciais, a economía da
Baixa Limia atopou refuxio laboral na hostalería, na que presenta a máis forte
especialización de toda a provincia, xa que desa actividade (e máis da achega
do sector do transporte) dependen un de cada catro empregos nesta zona
fronteiriza con Portugal. Carballiño e Allariz-Maceda completan o liderado
ourensán da hostalería, nos dous casos en niveis próximos ao 20 % na
equivalencia sobre o emprego total.
Agroalimentación
A pesares
da compoñente estratéxica da industria agroalimentaria e da captación de
investimentos empresariais nos últimos anos, este sector aínda non se achega
aos niveis desexables en posicionamento comarcal para acelerar o crecemento
económico nas zonas rurais. Desde o enfoque da especialización sectorial, ten
fortaleza no Ribeiro e de xeito moito máis moderado en Terra de Caldelas e
Verín.
Dentro da
industria, a automoción fixa o seu núcleo central en Ourense e Valdeorras. En
Terra de Caldelas, por ser un mercado laboral cativo, as estatísticas tamén lle
confiren á automoción e ás grandes reparacións industriais un peso relativo
alto, en liña cos de Ourense e Valdeorras. Na metalurxia e produtos afíns, os
pesos relativos máis significativos están asinados polas comarcas de
Carballiño, Terras de Caldelas e Viana. Na industria da madeira, mobles e
papel, o liderado é propiedade de Terras de Celanova, Carballiño e Valdeorras;
e nas enerxías, subministro de auga e xestión de residuos, localízase en
Valdeorras, Allariz-Maceda e Viana, si ben con cativas aportacións na creación
de postos de traballo.
No que
atinxe á construción, na área comarcal de Ourense xa só impulsa 1 de cada 15
empregos, a proporción máis baixa da provincia (6,8 %), seguida do 8 % de
Valdeorras e do 8,7 % de Terras de Caldelas. Sen embargo, este sector segue a
ter un peso relativo alto en Terras de Celanova –onde sostén 1 de cada 6 postos
de traballo-, e en Viana e na Baixa Limia, con proporcións comparables á de
Terras de Celanova.
Ao
compartir epígrafe de estudo con ramas de tanta dimensión laboral como a
sanidade e o ensino, o emprego ligado ás administracións figura como o primeiro
xerador de emprego en nove das doce comarcas da provincia. Unicamente na Limia,
Verín e Viana esa suma de actividades pondera por debaixo do 20 %.
Nos
servizos, a análise desagregada permite comprobar como se está a estender o
debilitamento das profesións vinculadas á información, ás finanzas e aos
servizos inmobiliarios e profesionais. En Terras de Caldelas apenas permiten
fixar o 1 % de todo o emprego local, e en Trives e A Baixa Limia pouco máis do
2,5 %. O contrapunto leva o nome da comarca de Ourense, onde xa é un dos tres
sectores con maior especialización, xunto co sector público e o comercio.
Atribúese 1 de cada 7 empregos, é dicir, o 13,6 % do total. Para ver os
seguintes rexistros máis elevados hai que descender ata o 6,8 % que acada ese
grupo de profesións en Carballiño ou ata o 5,9 % de Valdeorras.
Especializacións sectoriais
Á hora de
definir o mapa provincial das especializacións sectoriais, o Observatorio
Económico Ourensán aínda fai posible abordar outro novidoso ámbito de estudo: o
das máis fondas desviacións -tanto positivas como negativas- con respecto dos
valores medios da provincia. Así, encabezan ese particular ránking Caldelas,
Trives e A Limia, debido á súa gran dependencia do sector primario. Caldelas
sobrepasa en 22,4 puntos porcentuais o nivel medio provincial de
especialización na agricultura e gandería (que está no 4,7 %), Trives en 17
puntos e A Limia en 15,8 puntos.
Verín está
case 12 puntos por enriba da media ourensá de especialización no sector do
comercio, Celanova nove puntos no da construción e O Ribeiro oito puntos no da
industria agroalimentaria. Nas desviacións de trazo negativo, por transitar por
debaixo das medias provinciais, só hai desequilibrios a dobre díxito na
dependencia do sector público: A Limia figura 12,2 puntos por baixo da media da
provincia, Verín 10,6, Viana 10,2 e Valdeorras 10,1 puntos.
