miércoles, 29 de octubre de 2014

Preocupantes tendencias demográficas de España


Onte coñecemos a Proxección da Poboación de España 2014-2064, elaborada polo INE e que constitúe unha simulación estatística do tamaño e estrutura demográfica da poboación que residiría en España nos próximos 50 anos, e nas súas comunidades autónomas e provincias nos próximos 15 anos, en caso de manterse as tendencias e os comportamentos demográficos actualmente observados.


Segundo este estudo a poboación de España descendería un 0,15% en 2014, continuando coa tendencia negativa iniciada en 2012, en caso de manterse as tendencias demográficas actuais.


Nos próximos 15 anos España perdería 1.022.852 habitantes (un 2,2%) e nos próximos 50 anos máis de 5,6 millóns (un 12,1%). Desta forma, a poboación reduciríase ata 45,8 millóns no ano 2024 e ata 40,9 millóns en 2064.

A redución da poboación residente débese, principalmente, ao progresivo aumento das defuncións e á diminución dos nacementos, fenómeno especialmente acusado a partir de 2040. Produciríase así un saldo vexetativo negativo, xa dende o segundo ano da proxección (2015), que supoñería un total de oito millóns de persoas nos 50 anos proxectados.

Este saldo negativo non se vería compensado co saldo migratorio, que sería positivo no mesmo período con preto de 2,5 millóns de migracións netas co exterior.

Crecemento vexetativo: nacementos e defuncións:

O número de nacementos seguiría reducíndose nos próximos anos, continuando coa tendencia iniciada en 2009. Así, entre 2014 e 2028 nacerían en torno a 5,1 millóns de nenos, un 24,8% menos que nos 15 anos previos. En 2029 a cifra anual de nacementos tería descendido ata 298.202, un 27,1% menos que na actualidade.

A proxección realizada contempla que a fecundidade das mulleres manteña unha lixeira tendencia á baixa. Así, o número medio de fillos por muller sería de 1,24 en 2029 e de 1,22 ao final do período proxectado, fronte ao 1,27 actual.

A idade media á maternidade, que se sitúa actualmente en 31,7 anos, seguiría crecendo paulatinamente ata achegarse aos 33 anos ao final do período.

O descenso no número de nacementos viría determinado, sobre todo, pola redución do número de mulleres en idade fértil. De feito, o número de mulleres entre 15 e 49 anos baixaría en 1,9 millóns (un 17,4%) en 15 anos, e en 4,3 millóns en 50 anos (un 39,2%).

Por outro lado, a esperanza de vida ao nacemento alcanzaría os 84,0 anos nos varóns e os 88,7 nas mulleres en 2029, o que supón unha ganancia respecto aos valores actuais de 4,0 e de 3,0 anos, respectivamente.

En 2064, de manterse a tendencia actual, a esperanza de vida dos homes superaría os 91 anos e a das mulleres case alcanzaría os 95.

Da mesma forma, unha muller que alcanzase a idade de 65 anos en 2064 viviría en media outros 30,8 anos máis (27,4 nos homes), fronte aos 22,9 anos de supervivencia actuais (19,0 para os homes).

A pesar da perda de poboación e a maior esperanza de vida, o número de defuncións seguiría crecendo como consecuencia do envellecemento poboacional. Así, no período 2014-2029 se chegarían a rexistrar máis de seis millóns de defuncións, un 7,1% máis que ás observadas nos 15 anos previos (1999-2013).

No ano 2029 produciríanse 412.685 falecementos entre os residentes en España e en 2063 chegaríase a 559.858 defuncións (fronte aos 395.163 do ano 2014). O descenso da natalidade e o envellecemento poboacional provocarían que en 2015 en España houbese máis defuncións que nacementos, é dicir, que o saldo vexetativo se fixese negativo.

Crecemento migratorio:

De acordo ás últimas informacións dispoñibles, o fluxo inmigratorio alcanzaría en 2014 un nivel de 332.522 inmigracións, un 14,3% máis que en 2013. Non obstante, 417.191 persoas abandonarían o noso país para residir no estranxeiro este ano.

Con iso, España volvería rexistrar un saldo migratorio negativo co estranxeiro, por quinto ano consecutivo, de -84.669 persoas en 2014.

A proxección para o conxunto do período 2014-2063 realízase baixo as hipóteses dun fluxo inmigratorio constante e unha propensión da poboación a emigrar ao estranxeiro, por idades, tamén constante, ambas as dúas díeses no seu nivel previsto para 2014 coa información hoxe dispoñible.

Se así fóra, España perdería máis de 275.000 habitantes ata o ano 2020 nos seus intercambios de poboación co estranxeiro. Non obstante, esta tendencia inverteríase a partir do ano 2021, con máis entradas que saídas, obténdose así unha ganancia neta de poboación debida a migracións de case 2,5 millóns de persoas nos próximos 50 anos.

Poboación por idades:

A simulación realizada mostra tamén a intensidade do proceso de envellecemento da poboación residente en España, acelerado agora por un descenso da natalidade que non chega a verse compensado co saldo migratorio positivo.

De manterse a situación demográfica da actualidade, a perda de poboación concentraríase no tramo de idade entre 30 e 49 anos, que se reduciría en 1,1 millóns de persoas nos próximos 15 anos (un 28,2% menos) e en 6,8 millóns menos nos próximos 50 anos (un 45,3%).

Ademais, o descenso da natalidade provocaría que en 2029 houbese uns 1.576.000 nenos menores de 10 anos menos que na actualidade (un 32,8%) e 2,3 millóns menos en 50 anos (un 48,9% inferior).

Pola contra, a poboación incrementaríase na metade superior da pirámide de poboación. De feito, todos os grupos de idade a partir dos 70 anos experimentarían un crecemento de efectivos.

En concreto, dentro de 15 anos en España residirían 11,3 millóns de persoas maiores de 64 anos, 2,9 millóns máis que na actualidade (un 34,1%). E esta cifra incrementaríase ata 15,8 millóns de persoas (un 87,5% máis) en 50 anos.
Se observamos os grupos de idade quinquenais, o máis numeroso na actualidade é o de 35 a 39 anos. En 2029 sería o de 50 a 54 e en 2064 o de 85 a 89 anos.

Envellecemento demográfico:

A porcentaxe de poboación de 65 anos e máis, que actualmente se sitúa no 18,2% da poboación, pasaría a ser do 24,9% dentro de quince anos (en 2029) e do 38,7% dentro de cincuenta anos (en 2064).

De manterse as tendencias demográficas actuais, a taxa de dependencia (entendida como o cociente, en tanto por cento, entre a poboación menor de 16 anos ou maior de 64 e a poboación de 16 a 64 anos) elevaríase máis de sete puntos, dende o 52,1% actual ata o 59,2% en 2029. E en 2064 alcanzaría o 95,6%.

A poboación centenaria (os que teñen 100 anos ou máis) pasaría das 13.551 persoas na actualidade, a máis de 372.000 dentro de 50 anos.

Proxeccións de poboación por comunidades autónomas (2014-2029):

De manterse a evolución demográfica observada, a perda de poboación estenderíase á maioría de comunidades autónomas nos próximos 15 anos.

Os maiores descensos, en termos relativos, rexistraríanse en Castela e León (-9,0%), Principado de Asturias (-8,3%) e Galicia (-7,6%).

Pola contra, a poboación aumentaría en Comunidade de Madrid, Canarias, Illes Balears e nas cidades autónomas de Ceuta e Melilla.

Comunidade Foral de Navarra (-0,2%), Andalucía (0,0%) e Rexión de Murcia (0,1%) practicamente manterían o mesmo tamaño poboacional que na actualidade.

En tres das 17 comunidades autónomas o número acumulado de nacementos superaría o de defuncións nos próximos 15 anos.

Así, o saldo vexetativo entre 2013 e 2022 resultaría positivo en Illes Balears, Comunidade de Madrid e Rexión de Murcia.

As cidades autónomas de Ceuta e Melilla tamén presentarían saldo vexetativo positivo nos próximos 15 anos.

De manterse as tendencias actuais, o saldo migratorio co estranxeiro entre 2014 e 2029, en termos relativos ao seu tamaño, sería positivo en 10 das comunidades autónomas, especialmente en Canarias, Illes Balears e Principado de Asturias.

No extremo oposto, destacarían os descensos de poboación por migracións co estranxeiro en Rexión de Murcia, Comunitat Valenciana e Comunidade de Madrid, así como na cidade autónoma de Melilla.

En canto á migración interior, Illes Balears, Comunidade de Madrid e a cidade autónoma de Melilla serían os territorios que, en termos relativos ao seu tamaño, atraerían máis poboación procedente do resto de España.

Pola contra, Castela e León, La Rioja e Andalucía presentarían os saldos migratorios interautonómicos máis negativos.

Si desexa facer algún comentario poder enviar un correo a celso.delgado@congreso.es 
Recibirá resposta