O gobernador do Banco de España, Luis M. Linde, compareceu hoxe ante a Comisión de Economía e Competitividade, da que son vocal, para expor a súa valoración da situación económica, no marco da presentación do Informe Anual do Banco.
Comezou dicindo que a economía española atravesa unha difícil conxuntura e os problemas aos que se enfrontan as nosas finanzas públicas e o noso sistema bancario centran a atención de investidores, analistas e responsables políticos, tanto nacionais como internacionais.
Destaco aquí determinados apartados da súa intervención:
“A crise española ten un compoñente propio, xestado durante a fase de expansión que seguiu á crise de 1992-1993 e que se estendeu ata o estalido da actual, no verán de 2008. Durante esa expansión, acumuláronse severos desequilibrios macroeconómicos e financeiros basicamente, unha pronunciada deterioración da competitividade e un endebedamento excesivo”
“O forte endebedamento de empresas e familias (que se canalizou a través das entidades de crédito españolas que, á súa vez, deberon recorrer ao exterior para obter os fondos necesarios) situou á economía española nunha posición potencialmente vulnerable aos fenómenos de inestabilidade financeira mundial e á propia inestabilidade da zona do euro”
“A extraordinaria expansión do sector de construción e inmobiliario desempeñou un papel decisivo neste proceso de endebedamento, pois requiriu un volume moi cuantioso de financiamento. O patrón de expansión do sector provocou outros desaxustes, como foron o episodio de aguda sobrevaloración de activos inmobiliarios e o sobredimensionamiento que adquiriu o propio sector da construción. Desenvolvementos que nos levaron á crise inmobiliaria máis severa que viviu a economía nas últimas décadas e que foron o desencadenamento fundamental da recesión en España.”
“O impacto do axuste inmobiliario sobre o emprego e a actividade foi moi elevado nas etapas iniciais da crise debido á intensa utilización de man de obra por este sector e aos efectos de arrastre que xera sobre outras ramas produtivas, característica común ao ocorrido noutros países da nosa contorna cunha problemática similar.”
“Entre as reformas, hai que mencionar en primeiro lugar, a reforma do mercado laboral. Desde fai bastantes anos, practicamente todos os organismos económicos internacionais e analistas de diferentes adscricións ideolóxicas viñeron sinalando, de forma reiterada, os problemas do noso mercado laboral, os seus efectos negativos sobre a creación de emprego e cales debían ser as liñas xerais da reforma. É comprensible que existan discrepancias sobre aspectos da reforma, pero non pode caber dúbida de que o noso vello modelo laboral era moi ineficiente e debía ser reformado”
“A previsión do Banco de España é que para todo o ano 2012 rexístrese unha caída do PIB do 1,5%. Pero hai que sinalar, e é unha constatación positiva, que a nosa economía está rexistrando un axuste que ten xa unha intensidade apreciable. Imos terminar o 2012 cunha balanza corrente próxima ao equilibrio, unha evolución dos prezos bastante favorable a nosa taxa de inflación segue por baixo da media da Unión Monetaria - e cunha evolución salarial que vai permitir unha evolución dos custos laborais unitarios compatible cunha mellora na nosa competitividade. Obviamente, unha parte do axuste na balanza corrente explícase pola baixa actividade económica, pero só unha parte. Hai tamén mellora na competitividade”
“O noso sistema bancario atravesa por dificultades cuxa xestación hai que buscala no longo período de expansión iniciado a mediados dos 90 e prolongado ata os inicios de 2008. Foi un período no que o investimento crediticio do sector privado residente aumentou a unha media anual do 15 %, ritmo que se acelerou na parte final deste período, chegando a cifras medias do 23 % entre 2004 e 2007”
“A débeda bruta dos fogares e sociedades non financeiras pasou de supor un 107 % do PIB en 2000, a un 201 % a finais de 2011, cando ese mesmo cociente situábase na contorna do 165 %, tanto no conxunto da UEM, como en Estados Unidos no Reino Unido, con todo, alcanzaba un 207 %”.
“Esta acumulación de pasivos por parte do sector privado levou a un incremento da posición debedora neta española fronte ao resto do mundo, que en 2011 situouse nun 92% do PIB. Esta cifra aproxímase ás exhibidas por Grecia (antes da quita), Portugal ou Irlanda todas elas na contorna do 100 %. Países como Francia, Italia, Reino Unido ou Estados Unidos mostran posicións debedoras netas fronte ao resto do mundo entre o 10% e o 20 % do PIB. No outro extremo, Alemaña e Holanda teñen posicións activas netas fronte ao exterior, na contorna do 35 % do seu PIB.
“Por outra banda, indo ao Activo dos balances bancarios, o crecemento do investimento crediticio non foi equilibrado entre os distintos sectores da economía, senón que se concentrou principalmente no sector inmobiliario, de maneira que o risco relacionado coa adquisición, promoción e construción inmobiliarias chegou a alcanzar no ano 2007 o 62 % do financiamento ao sector privado residente.
Desta forma, as cotas alcanzadas de risco inmobiliario e de dependencia dos mercados de financiamento almacenistas, en boa parte estranxeiros, pasaron a ser dúas fontes de vulnerabilidade que se fixeron evidentes coa crise a partir de 2008."
"En suma, e xulgando o ocorrido coa información que hoxe temos, hai que recoñecer que, no Banco de España, non tivemos éxito no que agora chamamos supervisión macroprudencial". "Non nos enfrontamos coa decisión que agora entendemos sería necesaria ao gran aumento do noso endebedamento e, despois, á contención e corrección do fortísimo deterioración nos balances bancarios, consecuencia do estalido da burbulla e a recesión. O feito de non ser o único supervisor europeo ao que pode facerse este reproche non é un consolo para ninguén.
"Na deterioración da confianza no sistema bancario español, influíu un conxunto complexo de circunstancias: a evolución negativa da economía internacional; a crise da Unión Monetaria; a falta de mellora nas finanzas públicas dun conxunto de países, entre eles, España; e, desde logo, a percepción, por parte dos mercados, de que o noso sistema bancario non estaba resolvendo os seus problemas de morosidade e de deterioración nos activos inmobiliarios."
"Os plans de recapitalización que presenten as entidades terán que ser realistas e executables nun curto prazo; en caso contrario, as entidades haberán de demostrar a súa viabilidade, acometer un proceso de reestruturación e recibir axudas públicas. Se algunha entidade non tivese pulso suficiente para asegurar o seu futuro, haberá de encarar un proceso de resolución ou liquidación ordenada. A xestión da masa de activos inmobiliarios danados das entidades receptoras de axudas prolongarase no tempo, pero de forma separada, sen contaminar as operacións e os resultados dos bancos".
"O núcleo do noso sistema bancario é fundamentalmente san e eu teño a seguridade de que pronto, coa posta en marcha do programa en curso, os nosos bancos desenvolverán a súa actividade coa solvencia e vitalidade necesarias para cumprir coa súa misión principal: intermediar eficientemente os fluxos financeiros e contribuír ao crecemento da economía"
"Temos un sistema financeiro con bancos que están entre os máis eficientes en calquera comparación internacional. Creo que todos imos aprender a lección, que é moi dolorosa desde diversos puntos de vista, e que o noso sistema financeiro sairá desta crise reforzado e máis eficiente, e que volverá ser a peza fundamental que sempre foi para o avance da nosa economía e o benestar dos nosos cidadáns"
